Chuyện chú Ba Thân vượt qua việc

Tổng Cục trưởng Tổng cục Bưu điện Đặng Văn Thân đã vượt qua sự đòi hỏi quyết liệt về đổi mới công nghệ và dịch vụ của Việt Nam năm 1986, để sau này người ta ghi nhận ông là anh hùng. Lời toà soạn: Ngày 13 tháng 11 năm 2013, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII, ông Vũ Đức Đam được Quốc hội phê chuẩn giữ chức vụ Phó Thủ tướng Chính phủ. Ông Vũ Đức Đam là thư ký, giúp việc cho ông Đặng Văn Thân. VietNamNet xin giới thiệu bài viết của tác giả Lê Phương Đông, được đăng tải trên Báo Bưu điện Việt Nam số Tết Giáp Ngọ (2014). Chiều hôm Quốc hội bầu 2 Phó Thủ tướng (PTT) mới, chúng tôi tới thăm PTT Vũ Đức Đam, "rắp tâm" phỏng vấn PTT. Vẫn như mọi khi, PTT vui vẻ nhưng cũng vẫn ... "xin các bạn nói chuyện thôi, đừng phỏng vấn, đừng viết gì về mình" và chuyện trò với chúng tôi thân tình, cởi mở. "Trong ngày hôm nay, anh nghĩ tới ai nhiê??u nhâ??t?", PTT cười: Chưa có lúc nào để nghĩ cả. Ngước nhìn lên những tâ??m ảnh treo trước mặt PTT, trong đó có chân dung cô?? Thủ tướng Võ Văn Kiê??t, tôi hỏi tiếp: Thế hồi nhậm chức Bộ trưởng anh nghĩ tới ai nhiều nhất? Gương mặt PTT Vũ Đức Đam thoáng chút xúc đô??ng. Im lặng vài giây, giọng PTT trầm hẳn xuống: "Mình nghĩ nhiều tới Bố Mẹ mình, Chú Ba Thân và Chú Sáu Dân. Bố mình và Chú Sáu Dân thì đã mất. Chú Ba Thân thì bị tai biến nặng từ nhiều năm...". Nhìn ánh mắt của PTT, chúng tôi lặng đi, không ai nói gì. Một thoáng qua, PTT cười vui trở lại: "Này, thay vì vi??t v?? mình, hãy vi??t v?? Chú Ba Thân. Không có Chú Ba Thân, Bưu điện nước mình không được như hôm nay và mình cũng không ngồi đây với các bạn"... Gia đình nguyên Tô??ng cục trưởng Đặng Văn Thân (ảnh chụp cuô??i năm 2013) …Chúng tôi tới thăm gia đình ông Đặng Văn Thân - Nguyên Tô??ng Cục trưởng Tô??ng cục Bưu điê??n, vào ngày Chủ nhâ??t gâ??n cuô??i năm Dương lịch 2013. Sau ngày nghỉ hưu, ông lại trở vê?? ngôi nhà thân thuô??c của mình trong một con hẻm nhỏ ở quâ??n 10, TP.HCM. Như nhiê??u ngày nghỉ khác, cả "đại gia đình Bưu điê??n" của ông tê?? tựu đâ??y đủ (Bà Nguyê??n Thị Xuân Hà, vợ ông là cán bô?? BĐ nghỉ hưu, trừ người con cả - anh Đặng Bắc Sơn, làm trong ngành xây dựng, người con gái thứ 2 - chị Đặng Thị Nga, hiện là Giám đốc Bưu điện TP.HCM và người con út, - anh Đặng Văn Dũng, hiện là Phó Giám đốc Trung tâm 6 (VMS 6) của Công ty Thông tin di động (VMS-Mobifone). Vợ anh Dũng đang làm việc ở VMS 2; còn con gái lớn của chị Nga cũng làm việc tại VMS 6. Sau lâ??n bị xuâ??t huyê??t não, bây giờ, người anh hùng của ngành Bưu điê??n, người được cả ngành yêu quý, tin câ??y gọi là "anh Ba Thân" không còn nói, nghe, nhâ??n biê??t được gì nữa, chỉ ngô??i yên lặng trên xe lăn. Nhưng gương mặt ông râ??t thanh thản, như thê?? biê??t rõ là mình không còn điê??u gì phải nuô??i tiê??c, ân hâ??n... Trong câu chuyê??n vê?? mô??i tâm giao giữa chô??ng mình và người cô??ng sự trẻ tuô??i năm xưa, bà Nguyê??n Thị Xuân Hà, vợ Anh hùng Đặng Văn Thân vâ??n quen gọi nhắc tới PTT Vũ Đức Đam mô??t cách thân thuô??c là "Đam...". Bà kê??, giọng nhỏ nhẹ, thoáng chút buô??n: Hô??i trước, khi ông nhà tôi đã nghỉ hưu, khi còn khỏe mạnh cũng như khi đã bị đột quỵ, mô??i lâ??n vào công tác, bao giờ Đam cũng ghé mặc dù có dịp vào gâ??p đê??n nô??i, Đam chỉ kịp chạy lên nhà mấy phút, ôm "Chú Thân" xoa lưng, xoa vai cho ông â??y rô??i lại chạy đi... Có thời kỳ, ông nhà tôi gần như không nhận ra ai, nhưng hình như vẫn nhận ra Đam. Hôm qua, xem ti vi, thâ??y Đam phát biê??u tại mô??t Hô??i nghị với cương vị là PTT, tôi thương ông Thân quá. Giá như ông ấy còn khỏe mạnh... PTT Vũ Đức Đam bùi ngùi: "Mô??i lâ??n vào, tôi cảm nhâ??n được là Chú Ba vẫn nhâ??n ra mình. Có lâ??n ngồi tâm sự lại những kỷ niệm cũ với chú, cứ nghĩ mình nói chỉ đê?? mình nghe, không ngờ chú mâ??p máy môi gọi "Đam" và trào nước mắt... Nói tới đó mắt PTT cũng đỏ, ngấn lệ... Nguyên tô??ng cục trưởng Đặng Văn Thân (người thứ 3 từ trái sang) và cô??ng sự Vũ Đức Đam (người thứ tư từ trái sang) trong một chuyê??n công tác. (Ảnh do gia đình cung câ??p) ...Ông Thân nhâ??n trách nhiê??m Quyê??n Tô??ng Cục trưởng Tô??ng cục Bưu điê??n vào năm 1986. Đó là thời điê??m Viê??t Nam đứng trước đòi hỏi quyê??t liê??t vê?? đô??i mới công nghê?? và dịch vụ. Sự đòi hỏi quyê??t liê??t đó đặt người tô??ng tư lê??nh ngành trước sự lựa chọn sô??ng còn là tiê??p tục sử dụng công nghê?? analog hay đi thẳng vào kỹ thuật số của phương Tây. Hợp tác với các nước tư bản phương Tây, quyê??t định dùng cáp quang thay cho cáp đô??ng vào thời điê??m đó với hầu hết mọi người là điều không tưởng, viễn vông, thậm chí có không ít ý kiến có tính quy chụp cả về quan điểm. Muô??n có công nghê?? mới thì phải có tiê??n. Nhưng lúc đó, Viê??t Nam đang bị câ??m vâ??n, nghành Bưu điê??n càng không có tiê??n. Thê?? thì chỉ có mô??t cách là hợp tác với các hãng lớn cũng đang nhìn thâ??y tiê??m lực của Viê??t Nam là mô??t thị trường hâ??p dâ??n. Nhưng ở thời điê??m đó, "bắt tay làm ăn với tư bản là viê??c nhạy cảm nên thuyê??t phục đê?? thuâ??n trên, thuâ??n dưới, thuâ??n trong, thuâ??n ngoài là viê??c "khó như đường lên trời" mà Tô??ng cục trưởng Bưu điê??n Đặng Văn Thân đã vượt qua đê?? sau này người ta ghi nhâ??n ông là anh hùng. "Tôi không biê??t diê??n tả thê?? nào, chỉ biê??t nói rằng đó là viê??c VÔ CÙNG KHÓ KHĂN, có khi còn nguy hiê??m đê??n cả sinh mạng chính trị nữa. Cả mẹ tôi cũng biê??t, đã có lúc có người tới nhà nói với ba tôi: ' Ông có biê??t mình đang râ??t mạo hiê??m không? Sao ông liê??u thê???", anh Sơn, con trai lớn của ông Thân chia sẻ. "Muô??n làm được viê??c lớn thì trước hê??t người đứng đâ??u cơ quan phải có tâm, có đức, không nghĩ tới trục lợi cá nhân. Ba tôi là người say sưa, hê??t lòng với công viê??c và viê??c gì ông đã tin là đúng thì làm đê??n cùng... Không hiểu duyên phận thế nào, ba tôi gặp anh Đam và tin dùng một cán bô?? trẻ du học từ phương Tây vê?? đến thế. Nhưng chính những người như anh Đam đã giúp ông thực hiê??n được ý tưởng đô??i mới nghành bưu điê??n của mình", chị Nga, con gái cả của ông Thân nói thêm. Lâ??n đâ??u tiên PTT Vũ Đức Đam gặp Tô??ng Cục trưởng Đặng Văn Thân là đâ??u năm 1989, khi mới làm viê??c ở Công ty XNK Bưu điê??n sau khi đi du học về. PTT nhớ lại: Một buổi chiều mình được dẫn lên gặp Tổng Cục trưởng. Hóa ra, ông cho gọi đê?? nhờ hướng dâ??n cách sử dụng thiê??t bị điê??n tử lưu danh bạ điê??n thoại. (Những năm 80, các thiê??t bị điê??n tử như vâ??y ở Việt Nam chưa có nên không ai biê??t cách sử dụng). Mình được dặn dò kỹ là sẽ gặp lãnh đạo cao nhất của ngành, lại là thành viên Ban Lãnh đạo cao nhất của Đảng. Thật khó tưởng tượng là trong lâ??n gặp đâ??u tiên ấy, mình đã gọi Chú Thân là "Ngài". Chú ấy cười rất hiền, đưa cái máy, bảo ngồi đó xem sử dụng như thế nào và nói: Gọi là Chú, Chú Thân thôi cháu ạ. Rồi nói thêm, người ngoài Bắc hay gọi người lớn là Bác còn người miền Nam hay gọi là Chú. Mình lặng lẽ ngồi xuống, chúi đầu vào cái máy nhỏ. Với mình quả thực không khó nên chỉ mươi phút sau đã ngẩng lên, thấy ông Tổng Cục trưởng đang ngồi xổm... nhặt rau muống bèn ấp úng "Dễ dùng lắm... ạ". Chú ấy cười rất vui: "Vậy à. Thế mà Chú cứ hỏi mãi" rồi bảo: "Chú nấu cả phâ??n cơm cháu rô??i, ở lại ăn rồi chỉ cho chú. Hai chú cháu cùng nhặt rau cho nhanh...". Từ đó, Chú Ba rất hay gọi mình, có khi là chỉ đê?? hỏi về một vấn đề cụ thể trong một dự án, về một đối tác nước ngoài, có khi chỉ để nghe nói về mô??t ý tưởng... Mình chẳng để ý rằng viê??c một nhân viên mới được Tô??ng Cục trưởng tin và trực tiếp trao đô??i công viê??c là rất "không bình thường". Sau này, qua nhiều sự việc, có khi cũng rất thăng trầm mình hiê??u rằng, Chú Ba đã dành cho mình niê??m tin yêu đặc biê??t. Chính tình cảm, sự tin câ??y đặc biê??t của Chú Ba, chính tâ??m gương bình dị, hết lòng vì công việc của Chú đã khiê??n mình gắn bó, làm việc với công viê??c bằng tất cả nhiệt huyết. Mình là người vô cùng may mắn, sau này Chú Sáu Dân đối với mình cũng thế. Ba năm sau, Chú cho điê??u mình từ Vụ Khoa học Công nghệ và Vụ Hợp tác Quốc tế về Tô??ng Cục làm thư ký riêng nhưng lại vẫn yêu cầu làm công việc cũ là tham gia đàm phán các hợp đồng, dự án với đối tác nước ngoài. Một năm sau, mình được kết nạp Đảng rồi được điều quay về Vụ cũ làm Vụ phó. Sau này, anh Nguyễn Đình Cát (là em trai nhà văn Nguyê??n Đình Thi) kể tối hôm mình được kết nạp vào Đảng, Chú Ba đạp xe hơn 10km từ Nguyê??n Du vê?? khu tập thể văn công Mai Dịch đê?? khoe: "Hôm nay đã kê??t nạp Đảng cho "thằng nhỏ" rồi. Anh Cát còn nói Chú Thân làm vậy (điê??u mình vê?? Tô??ng cục) là để đưa Đam vào Đảng. (Kể tới đây, PTT không cầm được nước mắt...). Có lẽ, thành công của người anh hùng ngành Bưu điê??n Đặng Văn Thân không chỉ ở chô?? nhìn đúng, lựa chọn chính xác công nghê?? mà còn là cái TÂM và cái TÀI nhìn người, tin người và dùng người.... ...Rời nhà nguyên Tô??ng Cục trưởng Đặng Văn Thân, nhớ lại lúc PTT kể chuyện, văng vẳng lời của bà Hà, người bạn đời 50 năm của ông "Cuô??c gặp gỡ và gắn bó giữa ông Thân nhà tôi và Đam là cơ duyên trời cho...", nước mắt tôi cứ trào ra. Cảm phục và thương Chú Ba Thân - tôi cũng xin gọi ông như thế. Ông Đặng Văn Thân sinh năm 1932 ở xã Phước Long, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre. Năm 1950, ông gia nhập quân đội, làm báo vụ tại một đơn vị thông tin ở Quân khu 9. Sau hiệp định Genève (tháng 7-1954), ông tập kết ra Bắc, sau đó chuyển ngành về công tác ở trạm Bưu điện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu; sau đó ông công tác tại Viện Khoa học Kỹ thuật, thuộc Tổng cục Bưu điện. Ngày 28/4/1975, ông cùng đoàn cán bộ ngành Bưu điện vào tiếp quản toàn bộ hệ thống BCVT của chính quyền Sài Gòn. Năm 1986, ông được điều ra Hà Nội, làm Quyền Cục trưởng, rồi Tổng Cục trưởng Tổng cục Bưu điện. Ông được bầu làm ĐBQH khóa VII, Ủy viên Ban chấp hành TƯ Đảng khóa VI. Được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất. Năm 1997, ông nghỉ hưu theo chế độ. Ngày 9/8/2000, ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động. Năm 2012, ông được Nhà nước trao tặng Huân chương Độc lập.  Ngày 24/5/2023, ông Đặng Văn Thân từ trần tại nhà riêng, hưởng thọ 92 tuổi. Lê Phương Đông Ông Ba Thân - người làm "cách mạng số" cho ngành Bưu điện đã đi xa Ông Đặng Văn Thân, Nguyên Tổng Cục trưởng Tổng cục Bưu điện – người đã làm cuộc cách mạng chuyển từ Analog sang Digital để tạo sự phát triển đột phá cho ngành Bưu điện đã tạ thế vào lúc 21h37 phút ngày 24/5.

Nguồn bài viết : Điện toán 123